THIỆN-CĂN, PHƯỚC-ĐỨC, NHÂN-DUYÊN
(Tọa Đàm 18)
Nam Mô A-Di-Đà Phật.
Chúng ta chỉ còn có một buổi này với ngày mai nữa là xong pháp hội này, một cơ duyên thù thắng, kết quả tốt đẹp. Trong mấy ngày nay Diệu Âm thấy là mọi người ai cũng vui vẻ. Thật sự là bất khả tư nghì! Lợi dụng trong những khoảng thời gian còn lại, Diệu Âm xin kể một vài câu chuyện nho nhỏ vui vui bên cạnh con đường đi khuyên người niệm Phật. Những câu chuyện này hình như cũng có một chút ít ý nghĩa khai thị cho chúng ta.
Cách đây tám-chín năm rồi, chín năm, năm hai ngàn lẻ hai. Có một lần Diệu Âm đi về Việt Nam, rồi đến một nhà của một đứa em, hướng dẫn cho cũng khoảng chừng hai chục người niệm Phật. Thì trong buổi niệm Phật, sau khi đi kinh hành xong rồi ngồi xuống, chính Diệu Âm đánh địa chung. Không biết lúc đó đánh địa chung có hay bằng cô Mơ ở đây hay không?… Không biết! Quên rồi!
Sau khi đánh địa chung xong thì ngồi tịnh, tức là năm phút tịnh niệm. Trong khoảng thời gian tịnh niệm năm phút đó, thì có một việc xảy ra hơi bất ngờ! Một chị đồng tu tự nhiên sao có một hiện tượng bất thường phát lên, chị nói lên với trạng thái không kềm chế được! Chị có những cử chỉ bất thường! Chị với tay chụp người này, chụp người kia. Chị nói lên những lời hình như không kiểm soát được… Chị nói:
– Chư vị Bồ-Tát ơi! Bây giờ tôi biết thế nào là tu hành rồi. Tôi đã biết con đường giải thoát rồi. Ông-Bà Cha-Mẹ tôi cũngđược giải thoát rồi… Xin cảm ơn chư vị Bồ-Tát…
Chị đã gọi mấy người xung quanh đó là Bồ-tát. Mấy người chung quanh thấy vậy sợ quá phải né ra, né ra xa chỗ khác. Không biết là tâm sự của họ lúc đó như thế nào? Nhưng thật sự nỗi lo lắng hiện lên nét mặt!… Hiện tượng đó xảy ra lúc vừa mới dứt địa chung, mọi người đang ngồi tịnh niệm, rất im lặng. Tôi cũng đang ngồi tịnh niệm ở phía trên. Nghe vậy tôi mở mắt ra nhìn chị, nhìn xong tôi lại nhắm mắt lại… Còn vị đó thì tiếp tục nói lung tung. Mấy người đồng tu tưởng rằng tôi ngồi tịnh niệm nhiếp tâm quá đến nỗi không nghe thấy gì cả, nên mới kêu lên: “Anh Năm!… Anh Năm!…”. Họ kêu tôi hãy mở mắt ra xem tại sao chị đó lại bị như vậy?
Tôi mở mắt ra nhìn!… Nhìn xong rồi lại nhắm mắt nữa!… Mọi người thấy tôi sao mà bình tĩnh quá, nên cũng làm thinh luôn! Họ đành phải né xa ra để mặc chị làm sao thì làm! Mọi người đều nương vào tôi mà, nhưng thấy tôi làm thinh nên họ cũng làm thinh luôn! Chị đó nói năng lung tung khoảng một vài phút, thì bắt đầu ngồi im, không nói nữa…
Lúc đó tôi mới mở mắt ra nhìn chị, rồi tôi nhìn mọi người. Người ta tưởng rằng tôi phải làm cái gì đó, nhưng tôi chỉ mỉm cười, rồi tôi lại nhắm mắt lại nữa. Tôi đợi khoảng một phút nữa, coi thử chị đó có nói gì thêm không. Nhưng chị không nói gì nữa cả. Chị bắt đầu hiền lại rồi! Bình tĩnh lại rồi. Tôi mới cười và nói:
– Sao?… Chị muốn nói gì nữa không? Nói tiếp đi! Có muốn làm gì nữa không? Làm tiếp đi!…
Tiếng nói của tôi phá tan bầu không khí im lặng làm tất cả mọi người cùng cười rộ lên!… Nghĩa là họ cùng cười rợp cả cái phòng luôn!….
Thật ra, trong khoảng thời gian hơn mấy phút đồng hồ đó, mọi người đều bị căng thẳng quá! Không biết là chị này bị chuyện gì mà sanh ra bất bình thường!… Sau khi mọi người cười rộ lên làm cho chị đó cũng mắc cở, chị cũng cười theo luôn. Tới lúc này thì bao nhiêu sự căng thẳng mới giải tỏa hết. Đúng ra trong buổi cộng tu đó tôi sẽ không nói khai thị gì đâu, nhưng gặp phải hiện tượng đó, tôi đành phải nói vài lời để giải tỏa thắc mắc cho mọi người an tâm.
Tôi nói với mọi người nên hiểu rằng cái hiện tượng này là bình thường, chứ không có gì đáng ngại! Giả sử như trong lúc xảy ra sự việc như vậy, nếu tôi chưa từng trải qua kinh nghiệm nào, thì có lẽ buổi cộng tu đó sẽ lộn xộn lắm! Nhưng mà tôi đã có kinh nghiệm qua rồi. Ở trong Tịnh-Tông Học-Hội tôi đã từng gặp qua một vài trường hợp tương tự. Trong kinh Vô-Lượng-Thọ, Phật cũng có nói về hiện tượng này, nên tôi mới bình tĩnh, vững tâm và biết ngay rằng chị này ứng ngay ở chỗ đó, chớ không có gì lạ!… Đó là hiện tượng bất chợt gặp câu A-Di-Đà Phật, họ quá vui mừng đến nỗi không còn kềm chế được!…
Chị đó đã tu tập theo pháp tọa thiền hơn mười ba năm. Sức ngồi thiền của chị kéo dài năm-sáu-bảy tiếng đồng hồ là chuyện bình thường. Có nhiều khi chị có thể ngồi luôn từ sáng đến chiều, trải qua trong vòng bảy-tám tiếng đồng hồ trong cảnh tịnh tâm. Khả năng tọa thiền của chị thật sự cũng khá.
Nhưng khi quý vị đồng tu mời chị đó đến niệm Phật thử cho biết. Đó là buổi tu niệm Phật thử đầu tiên của chị. Trong khi tu thử thì vô tình làm cho chị giựt mình! Chị tưởng là cách tu cũng giống như chị thường tu, nghĩa là khi vào trong Niệm Phật Đường là phải ngồi, ngồi cho thật lâu để tịnh. Từ trước tới giờ chị chưa bao giờ thấy qua cách tu nào vô trongNiệm Phật Đường chỉ có niệm Phật, niệm Phật suốt. Đi kinh hành cũng niệm Phật, ngồi xuống cũng niệm Phật, rồi khi ngồi tịnh tôi cũng nói tịnh niệm, ngồi tịnh cũng niệm Phật….
Tiếng niệm Phật từ đầu cho đến lúc ngồi tịnh niệm Phật, làm cho chị ngộ ra điều gì đó và phấn khởi quá đến nỗi kềm chế không được, nên mới phát tác lên một hiện tượng bất thường như vậy!
Trong kinh Phật, kinh Vô-Lượng-Thọ, Phật có nói lên hiện tượng này. Có những người khi nghe được câu danh hiệu A-Di-Đà Phật, tự nhiên họ phát khóc, họ khóc nức nở, khóc không kềm được nước mắt! Tôi đã từng thấy có những người khóc đến nỗi mà họ phải rút từng nắm từng nắm giấy để chặm nước mắt. Chặm như vậy mà chặm cũng không kịp nước mắt.
Rồi cũng có người khi nghe câu danh hiệu A-Di-Đà Phật thì lại vui mừng. Người ta mừng vui đến nỗi ở giữa đạo tràng trang nghiêm mà họ nhảy, họ la lên, mất bình tĩnh, không kềm được sự cảm xúc! Nhiều khi áo quần cũng bay phất phới lên như bướm!…
Nguyên nhân là vì những người này trong tiền kiếp họ đã niệm Phật rồi, nay gặp nhân duyên này tạo cho họ sự cảm xúc mãnh liệt như vậy.
Thì chị này ở vào trường hợp thứ hai. Chị quá mừng vui!…
Khi chị bình tĩnh lại rồi, tôi mới nói cho vui:
– Sao?… Bây giờ chị muốn làm nữa không?…
– Thôi! Em mắc cỡ quá rồi anh Năm ơi! Em không dám làm nữa đâu. Thật ra lúc đó em mừng quá, em muốn đến lạy từng người một để cảm ơn. Em muốn lạy Phật, em lạy chư vị Bồ-Tát, cảm ơn tất cả chư vị Bồ-Tát đã giúp cho em mộtcon đường giải thoát…
Giả sử như lúc ngộ ra đường đạo như vậy, mà gặp người không có kinh nghiệm giúp đỡ, lại lầm rằng vị này bị trở ngại, bất thường… vội phản ứng không thích hợp như chụp tay, chụp chân, kềm chế, đè xuống, v.v… thì có thể từ chỗ gọi là “Kiết” biến thành “Hung”, từ chỗ vui biến thành lộn xộn! Rõ ràng không biết đâu là “Kiết”, đâu là “Hung”? Kinh nghiệmnày nói ra để khi gặp chuyện chúng ta biết cần giữ điềm tĩnh để giúp nhau. Tôi giải quyết bằng cách chờ chị im lại rồi mới nói:
– Sao? Muốn làm nữa không?…
– Thôi! Em mắc cỡ quá!
– Nếu mắc cỡ quá không làm nữa thì niệm Phật. Chắp tay lại đi…
Tôi niệm: “A-Di-Đà Phật”.
Chị đó niệm: “A-Di-Đà Phật”.
Tôi bảo chị niệm theo tôi ba tiếng “A-Di-Đà Phật”. Xong, tôi hỏi:
– Sao? Bình tĩnh lại chưa?…
– Chưa bình tĩnh lắm!…
– Chưa bình tĩnh thì niệm thêm ba tiếng nữa: “A-Di-Đà Phật, A-Di-Đà Phật, A-Di-Đà Phật”.
– Sáu tiếng rồi. Bây giờ bình tĩnh chưa?…
– Bình Tĩnh rồi!…
Rõ ràng đơn giản, giải quyết cụ thể.
Chính vì vậy, hồi sáng nay có người đến hỏi tôi là muốn tự tu ở nhà có được không?… Được chứ sao không. Nhưng cần cẩn thận! Nhiều khi tâm mình thành khẩn, thành khẩn thì dễ được cảm ứng, cảm ứng tốt chứ không phải xấu. Cảm ứng tốt nhưng vì quá bất ngờ, nên mình không kềm chế được niềm vui. Từ chỗ đó, đúng ra là mình được thiện lợi, nhưng vì không có một người hiểu việc bên cạnh để khuyên giải, hay tiếp trợ cho mình để cho mình được thiện lợi. Có nhiều người họ lại tưởng rằng mình bị chướng nạn! Vì hiểu lầm nên có thể tự dẫn đến chỗ lộn xộn tâm trí!…
Quý vị thấy không? Đây là trường hợp được cảm ứng tốt. Cảm ứng tốt mà sơ ý thì có thể vẫn còn trở ngại như vậy, huống chi là những cảm ứng xấu! Tại sao lại có chuyện Kiết – Hung đảo lộn như vậy?… Xin thưa tại vì thật ra là “Tâm Cơ” của mình nó yếu lắm, không phải là mạnh đâu!…
Ví dụ, khi mà ngộ ra như vậy, nếu như vị đó có tâm cơ mạnh thì sẽ điềm tĩnh vô cùng, thấy an lạc vô cùng, và tự họnhận ra con đường giải thoát chính là câu A-Di-Đà Phật, mà mình đã cố gắng tìm. Công phu tu trì rất là cao để tìm rađường giải thoát, nhưng trong mười mấy năm trường qua tìm không được, nay gặp câu A-Di-Đà Phật mà ngộ ra. Ngộ ra đường giải thoát, nhưng vì tâm cơ yếu, không chịu đựng nổi sự thử thách của cái ngộ đó, nên mới phát tác lên, nhảy chụp người này, chụp người nọ, làm lộn xộn giữa đạo tràng như vậy!…
Đây cũng là một lời khai thị rất hay. Chúng ta tu hành trong thời mạt pháp này, hãy nên kết nhóm với nhau mà tu hành.Chúng ta cũng nên cần có những sự hiểu biết căn bản, cụ thể để kịp thời giúp cho một người đang được cảm ứng thiện lợi, sẽ tiếp tục được thiện lợi. Như vị đó sau khi đã có cảm ứng đó rồi, mới quyết tâm, xin thề là từ nay về sau sẽ niệm Phật. Bây giờ thì chị đó niệm Phật rất giỏi, rồi cộng với công phu tu thiền định sẵn có của chị, những ngày tinh tấn tu hành, chị ngồi niệm Phật từ sáng cho đến trưa luôn.
Có những chuyện cũng tương tự như vậy, nhưng nếu không biết cách giải, có thể đưa đến chỗ trở ngại! Ví dụ như khi Ngài Lý-Bỉnh-Nam lập ra một tuần thất tinh tấn. Thì một tuần lễ đầu phát hiện có hiện tượng bị trở ngại!…
Mình ở đây cũng có tu ngày tinh tấn, nhưng thực ra là giả đò tinh tấn! Mình thuộc hàng giả đò, chứ không có tinh tấn gì hết! Nếu đúng là tinh tấn thì từ sáng đến trưa, từ trưa đến chiều, từ chiều đến tối, không được nói một lời nào. Ăn xong là phải vô Niệm Phật Đường niệm Phật liền, miên mật niệm Phật suốt một tuần lễ.
Khi phát hiện có hiện tượng trở ngại như vậy, ngài Lý-Bỉnh-Nam nói, gặp một cảm ứng như vậy, nếu mà vị chủ thất không vững, thì có thể làm trở ngại cho người ta! Cho nên Ngài nói, muốn kiết thất tinh tấn, gọi là đúng với tinh thần tinh tấn, thì chọn ra cỡ chừng sáu người cộng với người chủ thất là bảy người. Bảy người thôi, cùng nhau nhập thất niệm Phật tinh tấn trong vòng một tuần lễ.
Khi Ngài tổ chức lần thất tinh tấn thứ hai, thì không phải chỉ có một người bị trở ngại, mà có đến hai ba người bị. Bắt đầu từ đó Ngài mới khuyên rằng:
– Thời mạt pháp này, tâm cơ chúng sanh yếu quá, không chịu nổi thử thách. Cho nên xin đừng sơ ý, tổ chức tu tinh tấnbừa bãi, hay gọi là quá tinh tấn. Không tốt!…
Một khi muốn tu tinh tấn như vậy, thì luôn luôn cần phải có người chủ thất vững. Để chi vậy?… Người có cảm ứng tốt mình cũng giải được, mà người có cảm ứng không tốt mình cũng phải giải được cho họ.
Thật ra cũng không phải là chuyện nguy hại xảy ra thường xuyên. Nhưng chỉ sợ rằng là khi đối diện với những cảm ứngđó, mình có kềm chế được, có giữ được cái tâm bình tĩnh hay không?
Ví dụ như chị đó, nếu lúc đó không có một người nào vững để kềm lại, cũng có thể bị chút ít trở ngại. Trở ngại vì lầm lẫn! Đáng lẽ, lúc họ cảm thấy lâng lâng, sung sướng quá, cứ để tự nhiên cho họ hưởng cái cảm giác sung sướng đi, rồi sau đó tự nó sẽ giải nghiệp cho người ta. Có nhiều người sơ ý chạy tới cột tay, cột chân, cưỡng bức họ… Từ đó điềuthuận lợi biến thành trở ngại là như vậy.
Cho nên thường thường chúng ta phải kết nhóm với nhau để tu hành. Và dù là cảm ứng tốt đi nữa, mình cũng phải quán: À! Vì cái tâm cơ mình còn yếu quá! Cảm ứng tốt này chỉ là cảm ứng tạm thời thôi! Chứ ta chưa phải là đắc đạo gì đâu!… Cũng như chị đó ngộ ra đường tu. Khi chợt ngộ, cảm giác quá mạnh, nó vượt qua sự kềm chế nên mới có động thái bất thường thôi, chứ không phải ngộ được ra như vậy là khai ngộ, hay đắc đạo gì đâu!
Tôi khuyên chị đó hãy tiếp tục tu hành. Vẫn vui vẻ thoải mái không cần sợ sệt gì nữa hết! Cứ giữ tâm thanh tịnh niệm Phật và biết rằng: À! Như vậy đường giải thoát cho chính ta là câu A-Di-Đà Phật. Chị đó bắt đầu quyết lòng niệm Phật. Sau này chị đi hộ niệm, những cuộc vãng sanh mà được chị giúp, tuyệt vời vô cùng!…
Thì đây cũng là một lời khai thị rất hay cho chúng ta về cách thức tu hành.
Nam Mô A-Di-Đà Phật.
